Sunday, July 12, 2009

GULAB - SEPTEMBER 2005 ISSUE

'Ek Fool Don Bloody Fool'
*Fausto V. Da Costa


Vad ani Sonvad. Vad vhodda promannan cholta, punn sonvad komi. Zori sonvad ghoddoun haddun prosn suttave kel'le zalear kai borem zavpachem! Punn sonvsarachi (kai soimbachi mhonnum?) chal toxi nam, ani zori sonvad ghoddoun haddun vad mittoilo zalear magir vad
choloitole kitem kortole? Nivrut zatle?
Bhaxecho vad. Lipicho vad, puroskarancho vad. Dhormacho vad,
loksonk'echo vad, suvidhancho vad itiadi. Vaduch vad. Punn ekui prosn suttavo
korpacho iotn nam. Kiteak?

Halinch hanvem ek Hindi nattok polloilem - "Ek Fool Do Bloody Fool".
Rajkaronnant ani Somazant sodankal choltat teo ghoddnnuko vinnun borovpean besborem hem nattok boroilam. Razacho ek sevok koslei prosn suttave korpachi apleak khopxi asa hem somzon eka disak raza zata. Sogott prosn somponnim mittoitolo oso vagta, punn prosn mittovpak lagim pavtam pavtam mhonntta, "Ho prosn chodd gombhir asa, mhunnttoch tacher ami uprant nirnnoi gheum-ia." He toren to ekui prosn mittovpak laik asona. Hea nattkantlean khub mhotvache nirop sadle. Khub obheas gavlo. Sanjay Narvenkar ho lovkik Moratthi
kolakar mukhel obhinoiant khub porzoll'llo. Mhaka, Konknni tiatram xivai her bhasantlim nattkam pollovpacho khub xok'k. Vellant vell korun hanv borim-borim nattkam polloitam, karonn Konknni tullna korpak boreak poddta.

Amchi machi khoim asa ani heranchi machi khoim pavlea hacher spoxttikoron zata.
Prince Jacob hannem 'Sahi Re Sahi' hem nattok 'Rupnnem' nanvan Konknni palkar dakhoil'lem ten'na hanvem tachi khub tokhnnai kel'li, vixex korun tachea bhovgunni (versatile) obhinoiank lagon. Konknni machiecho apunn ek 'versatile' kolakar mhunn tannem hea nattkantlean sid'dh kel'lem. Punn hea nattkakhatir taka boro digdorspi mhunn Gulab puroskar favlo. Vad naka!
Porikxokancho (jury) nirnnoi xevttacho ani tacher koslich bhasbhas zaum nozo! Aikolam te pormannem ho show titlo iexosvi zaunk nam; mhonnje box-office hit thorlo nam. Hem somzom ieta, karonn Goenkar prekxok kole votten title xikxit nant. Osli kola jirvonn zavpak tankam kaim vell lagtolo.

Toxem pollounk gelear ek ekdom' boro mhunn gazlolo tiatr mhaka khub pavtti pollovpak sond mell'lli nam zaun halinch hanvem tacho xenkddeak tenklolo show polloilo. Punn mhaka to avddonk nam, odik korun tantlea mukhel patracho obhinoi, zo ut'tom' mhunn mhaka zaitea zonnamni adim sanglolem.
Akrek hanvem to tiatr polloitoch mhaka oxem dislem ki tea mukhi patrak aplo 'character' kitem ani koslo tachi sud'dam zanniv naslelea porim fokot ektting dislem. Kolechi zanniv asleleank pott'ttolem ki khoro kolakar aplo 'role' jieta ani nhoi fokt 'role' ektting korta. "A real artiste lives
his/her role not just merely acts it out." Hem boroitana mhojea dolleam somor sorgest Souza Ferrao ani Seby Coutinho ietat. He Konknni machievoile osle kolakar vortoule!

Sangpachem mhollear Prince Jacoban vo anik khoincheai digdorspean 'Ek Fool Do Bloody Fool' hem nattok Konknnint rupantor (adapt) korun machier haddunk mhozo sol'lo. Konknni kola girest zatli. Bharotachea her bhasam modem rupantor kel'lim nattkam borim choltat. Toxem pollounk gelear rupantor kel'lim nattkam dakhovpant Konknni machi khub fattim asa mhunn sangpak kainch horkot nam. Oxem zal'lean Konknni palkar nove-nove proiog komi zatat.
Mumboichea Nehru Centre-ant ghoddun haddil'lea vorsavollichea raxttrik bhasanchea nattok utsovant ekai Konknni nattkacho aspav nam; hi khontichi ani lojechi gozal. Tiatr zaum nattok hacher vad zainastana ek tori Konknni proiog machier sador zavpak zai aslo, jen'na Goeant tiatrancho pavs rokta.
Hachi zanniv asta kai tiatristank? Vad naka!

Puroskarancher vad! Oxem hanvem survatek mhonnlam karonn mhaka Gulab puroskaram vixim pacharun zaite fon aileat. Punn jen'na ami porxim mellon sonvad korun he khepek kitem chuklam tem fuddle khepek sudhraum-ia mhunn suchoilem ten'na mat ekloi fon korpi kobul zaunk nam. Hacho orth kitem?
He fon korpi tech dog-teg zonn; mhonnje bonavott fon! Sonvad korun prosn mittovop naka, vad chalu asom di!

Lipicho vad cholta te vixim tor tumkam anik sangchi goroz nam. Amchem mot tor ami don-tin khep soroll ugddapem kelam. Romi Konknni sonsthamni aple zomatint tharav pas keleat tantle kaim mud'deam kodden ami sohomot asat.
Dekhik: Romi Konknni pustokam sahit'ik puroskaram khatir vinchun kaddunk zai itlench nhoi punn tim pustokam Devnagrint lipeontor korun Devnagrint uzvaddak haddunk zai. Tim pustokam Devnagrint uzvaddavop ho ki vhoddlo puroskar mhonnum ieta. 'Kristanv Ghorabo' hi Eduardo Jose Bruno de Souza hachi poili Konknni kadombori Devnagrint uzvaddak haddpache asat mhunn 10 vorsam adim tori sanglelem. Tori ho vavr khoim pavla to pollenvcho; hem
amchem gorjechem kar'eo zaunk zai. Purvilea tiatristanchim kantaram, pustok rupan, Romint uzvaddak ietat tim Devnagri lipint ghalpak sorkari onudan melloitelea sonstham lagim amchim magnnim dakhil korunk zai. DKA 14 Romi borovpeanchim pustokam Dezembr mhoineant uzvaddak hadchi asli, kaim karonnank lagon hem xok'eo zalem nam khoim. Mhunnttoch DKA lagim 14 pustokanchi borpavoll tori ailea astolich. Tantlim tin borim tim vinchun kaddun Romint uzvaddak haddchim ani tim tin sorkari onudan mellttolea sonstham koddlean Devnagrint uzvaddak haddchim ani sahit'eo puroskara khatir tim patthovchim. Konnachoi kombo roddom, punn uzvaddtelem tori!

Kaim mud'de he zomatint manddleat te vevharik (practical) lagonant.
Tancher sonvad korun te mittovpak zatat zalear pollonvchi goroz. Sorkari sonsthamni omkech lipichea fuddareank 'representation' magche boldek kopxeche ani dhaddos aslele fuddari kodelincher bosovpak vinchun kaddunk amchim magnnim zaum di. Kopxeche ani nixchevak bandhun ghetil'le (committed) fuddari naslolean Konknnichi chollvoll mar khata hem-ui titlench sot zaun asa.

Romi Konknni borovpeam sovem zatlo Devnagri fuddareancho kivam borovpeancho oneai, he vixim zomatint ulekh zala mhunn vachlam. Punn Romi Konknniche fuddari Romi Konknni borovpeam sovem oneai kortat ten'na. vo mhonnum-ia Romivaleam koddleanuch Romivaleam sovem onit zata ten'na kitem? Oneai khoinchei votten zaum ieta ten'na tika omkench pod kiteak lavum-ia?

Oxem hanvem chintpant karonn asa. Sumar sov vorsam fattim 'A brief history of Konkani Literature' hem Sahit'eo Akademichem pustok uzvaddak ail'lem. Kon 'odd Konknnicho itihas J B Moraesbaban iskuttaun boroil'lo zalear Devnagri Konknnicho itihas Manoharrai Sardesai maman bariksannin dil'lo. Fokt Romi Konknnicho itihas ordkutto aslo ani to-ui Sardessai mamanuch boroil'lo.
He vixim ul'lekh ani xinn korun hanvem Gulab nemalleant ek lekh boroil'lo.

Taka zobab diun Sardessai maman Gulab-ant ek chitt boroil'li zatunt tannem ugddapem kel'lem apleak Romichi titli sod nam ani Romivaleam kodden sod laitana apnnak jem mell'llam tem boroilam. Tori-i hea pustokacho dusro bhag uzvaddak ievcho asa mhunnttoch mhoje koddlean Romi Konknni vixim kitem itiasik mahiti asa ti dhaddun dinvchi mhunn tannim mhaka te chittint agro kel'lo. Aiz he khobrek sov vorsam zait ailim, punn mhojean tankam koslich
mahiti dhaddpak xok'eo zalem nam. Tor hatunt mhojean Sardessai mamak kivam
Devnagrivaleank koxe doxi thoroum ieta? Amam Romivaleankuch amchem poddonk nam zalear dusream koddlean amcheamni koxi doia-maia magum ieta? Azun pasun ho Romi Konknnicho itihas konnacheanui boroum ieta ani Sardessai mamakoddlean to tea pustokant uzvaddak haddun fuddle pillge khatir sugur dovrum ieta. Asat ami toiear?

Toslich anik ek goxtt Mumboichea Konknni Bhasha Mandallant ghoddttali. Hem monddoll Goenkaramni sthapon kel'lem, hatunt dubhav nam. Tea kallar 'committed' Goenkar Xennoi Goembab, Prof. Armand Menezes uprant Dr. Menino de Souza, Dr. Rogaciano Moares, Adv. Souza Roy adi. he sonsthek khand marun asle ani puskoll vavr kortale. Uprant ti sonstha khub dhilouli ani ti ekloch F J Martyres babddo choloitalo. To somplea uprant ti-ui sompli ani
Mongllurkar bhavamni ti jivont keli ani azun meren te ti choloitat.

Goenkarank he sonsthent voddun haddpak tannim kel'lea iotnank hanv govai asam. Punn Goenkar koxech ienant. Sonsthent podam ghevpak raji nant, nam mhunn kariokrom' sador kortat tankam hajir zavpak toiear nant. Punn vad mat cholta, 'ti sonstha ghoddpi ami Goenkar, ani atam nett hancho'. Haka koslo ilaz asa? Amkam vad zai, sonvad korun prosn mittoilole nakat.

Voir ul'lekh kel'lea 'Ek Fool Do Bloody Fool' nattkant hi amchi vagnnuk dolleam mukhar aili. Raza aplea dogam sevokam borobor eka rajeant pavta, pun tem raj khoinchem tachi zanniv taka asona. Vatter konnai lagim vicharun aplem nennarponn spoxtt korchea bodlak to aplea sevokank mhonntta, "konnai lagim ganv khoincho to vicharchi goroz nam. Fokot vatten vetolea lagim gozalmat korum-ia; magir apxinch amkam kollttelem ami khoinchea rajeant asat te." Razachea futtkea noxiban taka poiloch monis melltta to Bharotacheo sogleo bhaso uloita, mhunnttoch razak apunn khoim pavla tem parkhunk odik ovghodd zata. Xevttak raza tea mon'xak mhonntta, "Borem tor hanv fuddem vetam." Ten'na to monis razachea paiank dhorun voddtta ani apunn tuka fuddem vochonk kosoch dinvchona mhonntta. Raza taka mhonntta, "Borem asa tor, toxem zalear mhozo paim sodd ani tum fuddem voch". Ten'na to monis tacho paim kosoch soddunk toiear nasta ani mhonntta, "Nam, mhaka fuddem vochonk naka."

Ten'na raza aplea sevokank arodd ghalun mhonntta: "Atam mhaka koll'llem ami khoim asat te! Ami Maharaxttrant asat. Ho amcho Moratthi monis, apunnui fuddem vecho nam ani dusreakui fuddem vochonk dinvcho nam!" Aiz meren hanv somzol'lom Goenkaruch toxe mhunn, punn.
Dekun vad naka, sonvad ghoddoun haddun prosn mittovpache iotn korum-ia.
Amchi vagnnuk boldum-ia. Nam tor amchi got zatli 'Ek Fool Ani Don Bloody Fool'!


Courtesy: Gulab (Sept.'05)


This first of its kind Gulf-Goans e-newsletter is dedicated to Goans around the Globe. http://www.goa-world.com/ Team, moderated by Almeida Gaspar since 1994 & presented by Ulysses Menezes, owner of http://www.goa-world.com website.

Friday, July 3, 2009

July issue of Gulab hits the news stands


July issue of Gulab hits the news stands

The July issue of Goa’s only illustrated Konkani monthly GULAB is out on the stands. The main feature of the issue being Rain and importance of water, Vincy Quadros gives a blow to blow detail of importance and use & misuse of water in India with special stress on Goa in his article ‘Udkachi Naxaddi Thamboum-ia’, while Soter Barreto nostalgically remembers the bygone monsoons in Goa in his article ‘Khoim Gelo To Ghosghoxeancho Pavs?’
Besides this main story the issue has a cover story on the jadugar of the Konkani stage late M. Boyer, an interview with the stalwart of the Konkani stage Succorine and a special update on ‘River Princess’ by Incaio Verdes Fernandes.
This issue also features a number of other thought provoking articles by the renowned Konkani writers – J. B. Moraes, Cursino R. Pinho, Felix da Cruz, Sudha Amonkar, Guadalupe Dias, John Afonso and others.
Priced at Rs. 15/- (outside Goa Rs. 20/-) the issue is available at all the outlets in Goa, Mumbai and the Gulf countries, or contact the publisher on 9821228684 or Email: gulabmarg@sancharnet.in

GULAB-acho Julay mhoineacho ank bhair sorlo
Gõychem ekuch rongit Mhoinallem GULAB hacho Julay mhoineacho ank bhair sorlo. ‘Pavs’ ani ‘Udok’ he xins kothecher (cover story) adharlolea hea ankant nanvvostea Konknni potrkaranchim hea vixoyacher vividh motam asat: Vincy Quadros udkachea mhotva, upeoga ani dur-upeoga vixim iskuttavn mahiti dita aplea lekhant ‘Udkachi Naxaddi Thamboum-ia’, Soter Barreto ‘Khoim Gelo To Ghosghoxeancho Pavs’ hea aplea lekhant adlea Gõyantlea pavsachi yad kaddta.
Hea ankant Konknni palkacho jadugar sorgest M. Boyer hacher vixex lekh asat ani Konknni palkachem nokhetr Bai Succorine hachi khas mulakhot. ‘River Princess’ hache voir Inacio Verdes Fernandes hannem bariksannin mahiti dilea.
He xivay hea ankant asat anikui monar uzvadd ghalpi ani chintunk lavpi okhondd Konknni borovpeanche lekh asat, zoxe porim: J. B. Moraes, Cursin R. Pinho, Felix da Cruz, Sudha Amonkar, Guadalupe Dias, John Alfonso ani her.
Pondra rupia molacho (Gõya bhair Ru. 20/-) ho ank Gõychea toxeach Mumboichea ani Golfantlea sodanchea vortoman-potram manddar uplobd asa. Odhik mahiti khatir uzvaddavpea lagim sompork korum yeta: 9821228684 hea ankddeacher vo e-pot’tear: gulabmarg@sancharnet.in


- As forwarded to gulf-goans e-newsletter
www.goa-world.com by the publisher

July 4, 2009